مادام بوواری

این کتاب دریایی از مشاهدات و مطالعات دقیق روانکاوی است، که به صورتی فشرده و به سبکی که در آن واحد با شکوه و زیبا و ساده و بی پیرایه است به رشته تحریر درآمده است. رئالیسم فلوبر در این اثر گیرا فقط یک گرده‌برداری ساده از ظواهر سطحی نیست بلکه او در خصوصیات قهرمانان داستان خود به قدری دقیق مطالعه کرده است که همه ایشان با وجود ابتذال و حقارت ذاتی، کاملا مشخص و ممتاز جلوه می‌کنند و هر یک قابل دقت و امعان نظرند. خلق شخصیت مادام بواری بدون شک یکی از عالی‌ترین موفقیت‌های فلوبر است. از این کتاب درسی عظیم گرفته می‌شود و آن پی بردن به خطر خانمان‌سوز سودایی و خیال‌پرست بودن است. ما می‌بینیم که وقتی افراد معمولی در زندگی حقیقی خود دست‌خوش سوداهای واهی و هیجان‌‌های احساساتی فوق ظرفیت خود می‌شود، چگونه به فساد و سقوط و بدبختی‌هایی که فاقد جنبه عظمت و جلال است، سوق داده می‌شوند، از قضا جنبه رمانتیسم فلوبر باعث شده است که تجزیه و تحلیل روح قهرمان داستانش گیراتر و جالب‌تر و مطمئن‌تر انجام گیرد و او به تشریح و توصیف این علت شاعرانه که به بوواریسم معروف شده فقط از آن جهت توفیق یافته که آثار و علائمی از آن علت را در وجود شخص خود نیز مشاهده کرده است.